Tekst: Ruud van Capelleveen
Auteur van Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta
Oostenrijkse zoöloog en ornitholoog
Foto Max Planck Gesellschaft: Konrad Lorenz (links) en Nikolaas Tinbergen (rechts) in 1978
De Oostenrijkse zoöloog en ornitholoog Konrad Lorenz ontving in 1973 samen met Karl von Frisch en Nikolaas Tinbergen de Nobelprijs voor Geneeskunde voor zijn onderzoek naar het gedrag van sociale dieren en in het bijzonder voor de uiteenzetting van de 'danstaal' van bijen en zijn verklaring van de fixatie van jonge vogels op hun moeder.
Opleiding
Konrad Zacharias Lorenz werd op 7 november 1903 in Wenen geboren. Zijn interesse in de biologie zou zijn ontstaan toen hij op tienjarige leeftijd las over de evolutietheorie van Charles Darwin. Na het gymnasium studeerde hij medicijnen aan de Universiteit van Wenen. Na zijn promotie in 1928 ging hij zoölogie studeren. Lorenz promoveerde in 1933 in deze studierichting.
Grondlegger van de ethologie
Konrad Lorenz wordt gezien als de grondlegger van de ethologie, maar baseerde zijn aanpak op de methoden van zijn leermeester Oskar Heinroth. Reeds voor de Tweede Wereldoorlog werd Lorenz docent in de ethologie. In 1940 werd hij hoogleraar psychologie aan de Immanuel Kant-universiteit in Koningsbergen (Oost Pruisen). Een jaar later kreeg hij een oproep om als geneesheer te dienen in het Duitse leger. Lorenz was lid van de NSDAP, de partij van Adolf Hitler. Later zou hij in 'Die acht Todsünden der zivilisierten Menschheit' nog ideeën spuien die in lijn stonden met de ideologie van de NSDAP.
Max Planck-instituut
Konrad Lorenz werd in 1944 door de Russen opgepakt en naar een gevangenkamp gestuurd. Hij werd in 1948 vrijgelaten. In 1949 zette hij zijn werk voort in Oostenrijk en later aan het Max Planck-instituut in Seewiesen bij München. Konrad Lorenz bleef tot 1973 verbonden aan het Max Planck-instituut. De laatste jaren werkte Konrad Lorenz in Oostenrijk aan de Academie voor Wetenschap in Grünau en Altenberg.
Instinctief gedrag bij dieren
Konrad Lorenz bestudeerde vooral het instinctief gedrag bij dieren. Hiervoor zette hij tal van experimenten op. Een voorbeeld is te zien op een beroemde foto van deze wetenschapper, waarop hij wordt gevolgd door een groepje jonge ganzen. Lorenz ontdekte dat ganzen, nadat zij uit het ei komen, het eerste dat beweegt als hun moeder beschouwden en kon hierdoor gemakkelijk de positie van de natuurlijke moeder innemen.
Lees: Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen
Toegankelijk
Lorenz was niet alleen een groot wetenschapper. Hij slaagde er ook in om zijn theorieën in populair wetenschappelijke uitgaven uit te leggen aan een breed publiek. In Nederland werd hij vooral bekend door 'Er redete mit dem Vieh, den Vögeln und den Fischen. Dit boek verscheen in ons land met de titel 'Ik sprak met viervoeters, vogels en vissen'. Een aantal beweringen in dit boek zijn inmiddels door nader onderzoek en voortschrijdend inzicht ontkracht.
Nobelprijs voor Geneeskunde
In 1973 ontving Konrad Lorenz samen met Karl von Frisch en Nikolaas Tinbergen de Nobelprijs voor Geneeskunde.
Konrad Lorenz overleed op 7 februari 1989 in Altenberg aan een nierziekte.
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan ontdekkingen en wetenschappers. Lees Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen om meer te weten te komen over interessante wetenschappers en ontdekkingen. Konrad Lorenz komt ook voor in onze uitgave Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen.
Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder: meer Wetenschap
Wetenschap en Ontdekkingen
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Wetenschap
In 'Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen' beschrijft Ruud van Capelleveen wonderlijke ontdekkingen en opmerkelijke levens van wetenschappers die het dagelijkse leven veranderden.
De auteur legt deze lastige onderwerpen uit in begrijpelijk Nederlands, zodat ook u nu kunt begrijpen waarom deze wetenschappers zo belangrijk zijn en deze uitvindingen zo bruikbaar waren.
Wetenschap
Geschiedenis Nederland
In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis